Trong ngành công nghiệp thuỷ sản, bảo quản tôm là một trong những vấn đề quan trọng nhằm giữ được chất lượng và giá trị của sản phẩm sau khi thu hoạch. Với mục tiêu kéo dài thời gian sử dụng, tránh hư hỏng và giữ nguyên giá trị dinh dưỡng của tôm, kho lạnh bảo quản tôm đã trở thành giải pháp hiệu quả hàng đầu. Kho lạnh không chỉ là công cụ hỗ trợ bảo quản, mà còn giúp gia tăng giá trị kinh tế cho sản phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu và nhu cầu thị trường quốc tế.
1. Kho lạnh bảo quản tôm là gì?
Kho lạnh bảo quản tôm là hệ thống kho được thiết kế để giữ nhiệt độ thấp, nhằm bảo quản tôm và các sản phẩm thuỷ sản khác trong điều kiện lý tưởng. Với nhiệt độ dao động từ -18°C đến -40°C, kho lạnh bảo quản tôm giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và các vi sinh vật gây hư hỏng. Nhờ đó, chất lượng tôm sau khi rời khỏi kho lạnh vẫn được đảm bảo, giữ nguyên độ tươi ngon, đồng thời tránh bị oxi hoá, mất nước.
Kho lạnh bảo quản tôm là yếu tố không thể thiếu trong dây chuyền sản xuất và phân phối tôm. Đặc biệt, đối với những nhà máy chế biến thuỷ sản lớn hay các doanh nghiệp xuất khẩu, việc đầu tư vào hệ thống kho lạnh hiện đại là vô cùng cần thiết để đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế.
2. Lợi ích của việc sử dụng kho lạnh bảo quản tôm
Việc sử dụng kho lạnh bảo quản tôm mang lại nhiều lợi ích vượt trội cho ngành công nghiệp thuỷ sản, bao gồm:
- Bảo quản chất lượng sản phẩm: Kho lạnh giúp duy trì độ tươi ngon của tôm trong suốt quá trình lưu trữ và vận chuyển. Điều này rất quan trọng đối với tôm xuất khẩu, nơi mà chất lượng sản phẩm đóng vai trò quyết định trong việc định giá.
- Tăng tuổi thọ của sản phẩm: Nhờ kho lạnh, tôm có thể được bảo quản trong nhiều tháng mà vẫn giữ nguyên hương vị và giá trị dinh dưỡng.
- Đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu: Với các yêu cầu khắt khe về vệ sinh an toàn thực phẩm, kho lạnh bảo quản tôm giúp các doanh nghiệp thuỷ sản đáp ứng các tiêu chuẩn của các thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản.
- Giảm thiểu tổn thất: Bằng việc sử dụng kho lạnh, các doanh nghiệp có thể giảm thiểu tỷ lệ hư hỏng trong quá trình lưu trữ và vận chuyển, từ đó giảm thiểu các tổn thất tài chính không đáng có.
3. Công nghệ trong kho lạnh bảo quản tôm
Kho lạnh bảo quản tôm hiện nay được trang bị những công nghệ tiên tiến, nhằm tối ưu hoá quá trình bảo quản và tiết kiệm năng lượng. Một số công nghệ nổi bật có thể kể đến:
- Hệ thống làm lạnh nhanh (blast freezer): Đây là công nghệ giúp giảm nhiệt độ của tôm xuống mức cực thấp trong thời gian ngắn, nhằm giữ lại độ tươi ngon và ngăn ngừa sự phát triển của vi sinh vật.
- Kho đông lạnh IQF (Individual Quick Freezing): Công nghệ IQF cho phép đông lạnh từng con tôm riêng lẻ mà không bị dính vào nhau, giúp dễ dàng đóng gói và bảo quản.
- Hệ thống điều khiển tự động: Hiện nay, nhiều kho lạnh đã áp dụng hệ thống điều khiển tự động, giúp giám sát và điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm trong kho một cách chính xác, đảm bảo điều kiện bảo quản tối ưu.
4. Quy trình bảo quản tôm trong kho lạnh
Quy trình bảo quản tôm trong kho lạnh bao gồm nhiều giai đoạn khác nhau, từ khâu chuẩn bị đến khâu đóng gói, bảo quản:
- Bước 1: Lựa chọn tôm chất lượng cao: Tôm sau khi đánh bắt sẽ được phân loại và lựa chọn những con đạt chuẩn về kích thước, độ tươi và không có dấu hiệu bị hư hỏng.
- Bước 2: Rửa sạch và xử lý tôm: Trước khi đưa vào kho lạnh, tôm sẽ được rửa sạch để loại bỏ vi khuẩn, bùn đất hoặc các tạp chất khác. Sau đó, tôm có thể được lột vỏ hoặc giữ nguyên tuỳ theo yêu cầu của khách hàng.
- Bước 3: Đông lạnh nhanh: Tôm sau khi xử lý sẽ được đưa vào hệ thống làm lạnh nhanh để nhiệt độ trong con tôm giảm xuống mức tối thiểu trong thời gian ngắn nhất.
- Bước 4: Đóng gói và bảo quản: Sau khi đông lạnh, tôm sẽ được đóng gói cẩn thận để tránh tác động của không khí và ánh sáng. Tôm sau đó sẽ được chuyển vào kho lạnh để bảo quản trong thời gian dài.
5. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tôm trong kho lạnh
Mặc dù kho lạnh là giải pháp lý tưởng để bảo quản tôm, tuy nhiên, vẫn có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm. Một số yếu tố cần chú ý bao gồm:
- Nhiệt độ: Nhiệt độ kho lạnh cần được duy trì ổn định trong suốt quá trình bảo quản. Nếu nhiệt độ không đủ thấp hoặc dao động thường xuyên, tôm có thể bị mất nước, oxy hoá hoặc phát triển vi khuẩn gây hư hỏng.
- Độ ẩm: Độ ẩm trong kho lạnh cũng cần được kiểm soát chặt chẽ. Nếu độ ẩm quá cao, bề mặt tôm có thể bị ẩm mốc hoặc phát triển vi sinh vật. Ngược lại, độ ẩm quá thấp có thể khiến tôm bị khô, mất chất.
- Thời gian bảo quản: Thời gian bảo quản trong kho lạnh cũng cần được kiểm soát. Tôm không nên được lưu trữ quá lâu vì dù được bảo quản ở nhiệt độ thấp, chất lượng sản phẩm cũng sẽ dần suy giảm theo thời gian.
6. Tiêu chuẩn thiết kế và vận hành kho lạnh bảo quản tôm
Một kho lạnh bảo quản tôm đạt chuẩn cần đáp ứng các yêu cầu về thiết kế, quy trình vận hành cũng như các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm. Các yếu tố cần quan tâm khi thiết kế kho lạnh bao gồm:
- Kích thước kho: Tuỳ vào quy mô sản xuất và nhu cầu bảo quản mà kho lạnh có thể được thiết kế với kích thước phù hợp. Kho cần có đủ không gian để lưu trữ số lượng tôm theo dự tính mà không bị quá tải.
- Chất liệu cách nhiệt: Tường, sàn và trần của kho lạnh cần được làm từ các vật liệu cách nhiệt tốt để tránh sự thoát nhiệt và tiết kiệm năng lượng.
- Hệ thống làm lạnh: Hệ thống làm lạnh cần đủ mạnh để duy trì nhiệt độ ổn định trong suốt quá trình bảo quản.
7. Kết luận
Kho lạnh bảo quản tôm đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chất lượng và giá trị của tôm sau thu hoạch. Việc áp dụng công nghệ tiên tiến và tuân thủ các quy trình bảo quản nghiêm ngặt sẽ giúp các doanh nghiệp thuỷ sản tối ưu hoá hiệu quả sản xuất, đảm bảo sản phẩm luôn đạt tiêu chuẩn cao nhất. Đầu tư vào kho lạnh bảo quản tôm không chỉ là đầu tư cho hiện tại mà còn là nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của ngành thuỷ sản trong tương lai.
